Sfeerimpressie van de Jaardag 2015

“Hoe laat begint het ook alweer?” vraag ik mijn vader terwijl we in de trein zitten. “Om half elf, en de deuren gaan een half uur eerder al open voor ontvangst en koffie,” antwoordt hij. “We komen zo aan in Amsterdam Zuid en dan is het twintig minuten lopen volgens de website van het OLT.” De praktijk blijkt anders uit te pakken. Gelukkig haalt Gwen Bakker, zakelijk directeur van het Amsterdamse Bostheater, ons op vanaf de parkeerplaats aan de Bosbaan. “Dat is onze achilleshiel, het vervoer,” vertelt ze.” Vroeger was er een busverbinding, maar die is wegbezuinigd. Er bestaan wel ideeën om de bus weer in te zetten voor evenementen.” De weg naar het openluchttheater is mooi en bosrijk. Wat dat betreft doet het Amsterdamse Bostheater haar naam eer aan. In de buurt van het OLT staan kunstwerken in de vorm van boomwortels, die, zo horen we later, lampen herbergen. Dat moet een mysterieus gezicht zijn als je hier ’s avonds aan komt zetten.

Het Amsterdamse Bos

Nu is het echter ochtend en stralend licht. Hoewel stralend… hoor ik nou onweer? We lopen het bij het OLT horende gebouw binnen, waar Henk Voets inmiddels de vergadering heeft geopend. We worden ontvangen met een kop koffie en kijken ondertussen even buiten rond. Een groepje sporters gebruikt de tribune van het theater om te trainen. Er wordt van bank naar bank gesprongen. Een prima oefening voor de beenspieren, weet ik. Enfin, we gaan de zaal in en worden hartelijk welkom geheten. Achter de bestuurstafel zitten Barbara Salas, Eddi Lint, Lies van Venrooij en Rosalie van Loon geconcentreerd te kijken. Er blijkt op dat moment een discussie gaande over de ticketverkoop. Eric Alexander (auteur van Openluchttheaters in Nederland: Vermaak onder heldere hemel) pleit voor een gezamenlijke folder voor bij de VVV-bureaus. Ook is reclame voor OLTs via nu.nl wellicht een optie. Daaruit voortvloeiend raadt Henk iedereen aan zich aan te melden op de website van Openluchttheaters Nederland. “Dan heb je toegang tot alle geheimen, tips en tricks.” Henk vertelt over de plannen voor het komende jaar. “Is dat een vliegtuig?” fluistert iemand achter me. Door het raam zie ik wandelaars lopen in felgekleurde jassen. Mooi gezicht wel, met die herfstkleuren van het bos.

Na de vorige Jaardag is een enquête gehouden, vertelt Henk. Naar aanleiding hiervan is besloten dit jaar géén markt te organiseren, maar in plaats daarvan workshops. Er gaat een telefoon en iemand loopt haastig de zaal uit. Mijn buurvrouw controleert haar telefoon ook maar even. Uit de enquête is gebleken dat de bezoekers aan de vorige jaardag onderlinge informatie- en kennisuitwisseling het meest belangrijk vonden. Er is goed nieuws: ten opzichte van vorig jaar is het bezoekersaantal van OLTs met maar liefst 45.000 gestegen naar een niveau van bijna 330.000 bezoekers (na controle en correctie van de opgave van sommige theaters). De vijfjaarlijkse Passiespelen in De Doolhof in Tegelen hebben hier een significante rol in gespeeld. “Die getallen hebben we nog nooit zo hoog gezien!” vertelt Henk ons enthousiast. “Het zit in de lift, openluchttheaters.” 

De ‘coulissen’ van het Amsterdamse Bostheater

De bezoekers aan de Jaardag – afkomstig van 20 theaters – doen levendig mee en tonen betrokkenheid. Terwijl Henk het financiële overzicht presenteert worden kritische vragen gesteld. Hoe kan het bijvoorbeeld dat de reiskosten zo hoog zijn? Tja, er wordt nou eenmaal veel gereisd, legt Henk uit. “Er zijn bijvoorbeeld mensen die uit Leek naar Brabant moeten komen.” Oei, dat zijn wij. Gelukkig hebben we in een aantal gevallen goedkope Kruidvat-treinkaartjes gebruikt, dat scheelt weer. Dan komen de voorgestelde veranderingen aan de jaarlijkse contributie aan bod. Henk laat ons een overzicht zien. “Jezus,” mompelt iemand. Er ontstaat een levendige discussie; wat de een drempelverhogend vindt, noemt de ander juist heel redelijk. De voorgestelde verhoging van de contributie voor aspirant-leden bijvoorbeeld laat wat stof opwaaien. Rosalie stelt echter dat je als aspirant-lid wel het Handboek voor Openluchttheaters ontvangt, en dat is volgens haar “heel waardevol”. Er komt tussendoor een tip voorbij: veel gemeentes geven startsubsidie voor beginnende theaters. Zegt het voort en doe er uw voordeel mee. “We praten over 25 euro langer dan over het hele financiële beleid!” constateert iemand na een tijdje. Er wordt geklapt. “Foei,” hoor ik achter me, en: “Punt. Punt!” Uiteindelijk wordt besloten dat de voorgestelde verhogingen doorgang zullen vinden. Henk bedankt Barbara voor haar correctheid en de aanwezigen verlenen haar decharge.

Vervolgens vertelt Henk over de doelen voor de komende periode (voornamelijk meer promotie van OLTs) en stelt een statutenwijziging voor, die wordt goedgekeurd. De locatie voor de Jaardag 2016 zal Valkenburg worden, vanwege het 100-jarig bestaan van dit theater. Als kandidaat voor 2017 heeft Eibergen zich reeds aangemeld. Iemand geeft aan geïnteresseerd te zijn in het uitwisselen van informatie over overkappingen. Hier wordt enthousiast op gereageerd. “Jullie hebben alvast iets om over te praten in de pauze,” doet Henk een duit in het zakje. Iemand anders vraagt om horeca-advies; ook deze vraag vindt weerklank. Floor Visser, secretaris van de Federatie van Nederlandse Jazz Festivals, geeft als tip dat het werken met besloten Facebook-groepen haar goed bevalt. Henk bedankt Gwen voor het gastheerschap van het Amsterdamse Bostheater dit jaar, en dan is de eerste vergadering ten einde. 

Overleg tijdens de Jaarvergadering

Bij de lunch is het een vrolijk weerzien met mensen die ik alweer veel te lang niet heb gesproken. Ondanks het feit dat er heerlijke broodjes zijn haal ik met enige schroom toch mijn bakje zelfgemaakte courgette-paprika-omelet tevoorschijn. Ik ben gestopt met brood, leg ik uit aan degene tegenover me, Piet Vernimmen , die aanwezig is namens het Zuiderparktheater in Den Haag. We hebben een interessant gesprek over (openlucht)theaters, Den Haag en PR. Dan vertelt Henk dat de lunch wordt ingekort en dat de presentatie over het Amsterdamse Bostheater zo zal beginnen. Ik neem een kop koffie mee en ga weer de zaal in.

De presentatie wordt verzorgd door Ingejan Ligthart Schenk, directeur en tevens regisseur van het Amsterdamse Bostheater. Dit theater is opgericht door Frances Sanders, vertelt hij. Het was toen een vervallen buitentheater maar de zomervoorstellingen in het Amsterdamse Bos zijn uiteindelijk een begrip geworden. Middels een werkgelegenheidsproject is dit theater met de hand gegraven – het moest immers werk opleveren. “Dat was wel een klein trauma.” Het resultaat mag er zijn. Er staat nu een OLT met een betonnen vloer (“een hele verbetering ten opzichte van vroeger”), een tribune (“we denken erover om rugleuningen aan te brengen bij een deel van de bankjes”) en twee orkestbakken (“al naar gelang van welke kant de wind komt”). Om die laatste opmerking wordt gelachen; veel mensen zijn bekend met de klankvijver, maar twee orkestbakken is iets wat – bij mijn weten – niet vaak voorkomt. In de buurt van het OLT bevindt zich een speelvijver, vertelt Ingejan. Het bospad is expres in een bocht aangelegd; dat geeft iets feeërieks. Het theater zelf is gebouwd naar Grieks model, met een proscenium oftewel een voortoneel. Er is plek voor 1350 personen. Het Amsterdamse Bos ligt onder de rook van Schiphol, dat “niet voor niets de hoofdsponsor van dit theater” is. De tribunes zijn populair onder sporters (“tijdens repetities lopen er regelmatig joggers over de trappen”). Ook is er bewaking. Het theater is erg blij met haar grote poel vrijwilligers, zo’n 70 personen. Het publiek is in de regel erg divers. Het is een plek waar mensen samenkomen, vertelt Ingejan geïnspireerd. “We willen met z’n allen dat verhaal beleven.” Om nog even terug te komen op de eventuele rugleuningen: bezoekers gebruiken de bankjes vaak om te picknicken voor de voorstelling begint. Rugleuningen zouden weliswaar het zitcomfort van de banken verbeteren, maar dan wordt het lastiger om gezellig te picknicken met je ‘achterburen’. En het is nou juist zo leuk om op die manier samen te komen. Afijn, het bestuur van het Amsterdamse Bostheater stelt zich ten doel om mensen te verbinden, dat is wel duidelijk.

Ingejan Ligthart Schenk

Na deze informatieve presentatie volgt de tweede vergadering van de dag. Hierin komt Henk terug op een voorgestelde statutenwijziging die ’s morgens besproken is en vraagt of de aanwezige theaters het ermee eens zijn. Dat zijn ze, unaniem, waarmee de vergadering – na minder dan een minuut –alweer afgesloten wordt. “Ik heb me geen minuut verveeld,” zal mijn vader even later tegen Henk zeggen. 

Nu volgen de workshops. Ik heb gekozen voor de workshop Kleinkunst, die gepresenteerd wordt door Bas Verbruggen. Hij stelt vragen aan Joost Steins Bisschop van openluchttheater De Kersouwe in Heeswijk-Dinther, en Robert-Jan Veen en Pauline van Kordelaar van Hekwerk Theaterproducties BV. Wat bijzonder: vanochtend in de trein heb ik een interview met Ronald Goedemondt gelezen in Volkskrant Magazine, en nu zit ik ineens tegenover zijn impresario’s. Het is een boeiend vraaggesprek over het programmeren van cabaret in het openluchttheater en wat hier allemaal bij komt kijken. Cabaret is “mateloos populair” maar ook “een lastige categorie”, laat ik me vertellen. Zo heeft de techniek er bijvoorbeeld meer werk aan dan in een regulier theater. De cabaretiers zelf echter komen vaak erg enthousiast terug na een voorstelling. We zien wervende filmpjes met een enthousiaste Claudia de Breij en Youp van ’t Hek. Het kost echter wel wat moeite om artiesten te overtuigen naar het OLT te komen, wordt ons verteld; “maar ze komen altijd terug!” Ook is het financieel haalbaarder dan veel programmeurs van OLTs denken. Joost Steins Bisschop en Robert-Jan Veen laten ons dit zien met een voorbeeld. Leuk om hierbij te zijn, zeker omdat ik zelf veel affiniteit heb met cabaret. Praktisch puntje van aandacht: in de zaal waar deze workshop plaats vond is behoorlijk wat galm, wat ik persoonlijk niet prettig vond. Ligt misschien ook net aan de plek waar je zit. Maar wellicht valt er winst te behalen met wat gordijnen en vloerkleden, als ik een tip mag geven. Ik vond het in elk geval bijzonder en leerzaam om bij deze workshop aanwezig te zijn. 

Het Amsterdamse Bostheater

Na de workshop wordt de dag officieel afgesloten. Ik loop nog even naar het theater en maak een aantal foto’s. Ik zie dat er één bankje is met rugleuning. Oké, die ook op de foto. We nemen afscheid en Henk biedt aan ons naar het station te brengen. Het was een inspirerende en informatieve dag. Vanuit de auto kijk ik nog eens naar de herfstkleuren en de roeiers op de Bosbaan.