In het jaar 1672 werd de toenmalige Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden als donderslag bij heldere hemel tegelijk aangevallen door Engeland, Frankrijk, alsmede de bisdommen Münster en Keulen. De regenten in Den Haag zagen deze oorlog niet aankomen of konden zich dat moeilijk voorstellen; dit ondanks verwoede pogingen van ambassadeur Godard van Reede om de ernst van de situatie regelmatig aan te kaarten. Vooral de wraaklust van Zonnekoning Lodewijk XIV bracht de Republiek destijds aan de rand van de afgrond, mede doordat onze verdediging weinig meer voorstelde en het land intern hopeloos verdeeld was. Het voortbestaan van de jonge Republiek stond op het spel en de onzekerheid over de toekomst was groot. Men zei dat “het volk redeloos was, de regenten radeloos en het land reddeloos”. Het jaar 1672 is derhalve de geschiedenis ingegaan als het Rampjaar. Het rampjaar duurde ongeveer 17 maanden. Banken, scholen, winkels, rechtbanken en schouwburgen werden gesloten; kunsthandelaren en -schilders gingen failliet aan de gevolgen van deze heftige crisis. Pas toen Willem III tot stadhouder werd benoemd, keerde het tij.
Herdenking Rampjaar in 2022
De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden bevond zich in het rampjaar aan de rand van de afgrond, maar heeft zich op het nippertje uit deze netelige situatie kunnen redden. Het had ook anders kunnen aflopen, wat voor de bewoners van de Lage Landen ingrijpende gevolgen zou hebben gehad. Het moge derhalve duidelijk zijn dat het rampjaar een zeer belangrijke rol in onze vaderlandse geschiedenis heeft gespeeld. In 2022 is het precies 350 jaar geleden dat dit alles plaats vond. Het Platform Rampjaar Herdenking wil dan ook in 2022 op uitgebreide wijze dit onderwerp (weer) onder de aandacht van het grote publiek brengen.
Om dit doel te bereiken heeft voornoemd Platform allerlei musea, theaters en andere culturele instellingen aangeschreven met het verzoek om in het jaar 2022 op enigerlei wijze aandacht aan de herdenking van het rampjaar te besteden. Ook Openluchttheaters.NL kreeg dit verzoek. Dit verzoek wil Openluchttheaters.NL gaarne doorspelen naar de aangesloten openluchttheaters. Het biedt de openluchttheaters immers een uitgelezen gelegenheid om zélf, op creatieve wijze, een interessant project over dit interessante onderwerp op poten te zetten. Te denken valt daarbij bijvoorbeeld aan een eigen theaterproductie, een concert, een expositie, een educatief programma voor de jeugd, et cetera.
Waarom herdenken?
Het Platform Herdenking Rampjaar beseft terdege dat Nederland, ten gevolge van de huidige crisis, wel eens ‘rampjaarmoe’ zou kunnen zijn. Daar stelt het Platform tegenover dat de thema’s van 1672 namelijk actueler zijn dan ooit, zoals de vrijheid van meningsuiting, Europese samenwerking, godsdienstvrijheid en economische stagnatie. Dit waren onderwerpen die tijdens het rampjaar speelden, maar die ook in onze huidige tijd soms tot stevige en verhitte discussies leiden.
Daarnaast was het rampjaar historisch gezien erg interessant, waar veel over te vertellen valt. Kortom: voer voor theatermakers. Openluchttheaters: doet er uw voordeel mee!
Meer info:
E-mail: contact@rampjaarherdenking.nl
Website: www.rampjaarherdenking.nl
Telefoon: 06 – 83 00 75 62
Aanbevolen literatuur:
Panhuysen, Luc (2016),
Rampjaar 1672. Hoe de republiek aan de ondergang ontsnapte.
Uitgeverij Olympus, Amsterdam