Interview: Hilaria

Iedere nieuwsbrief interviewt OPENLUCHTTHEATERS.NL een Nederlandse artiest die een speciale band heeft met het openluchttheater. We praten over zijn of haar carrière, passie en ambities.

Hilaria: Eigenzinnige voorstellingen voor jong en oud

Kindertheater voor jong en oud, van dichtbij meemaken en vooral lachen. Dat zijn de belangrijkste elementen van de voorstelling van theatergroep Hilaria. 

“Kinderen moeten het eerst leuk vinden om naar het theater te gaan”, dat is het uitgangspunt van theatergroep Hilaria. Rob Bijmans en Rob Strengers, van huis uit onderwijzers, maken samen al meer dan 30 jaar hilarische kindervoorstellingen die stiekem ook leuk zijn voor volwassenen. “De voorstellingen zijn heel visueel, weinig tekst en met veel humor. Dat maakt het laagdrempelig.” De voorstellingen van Hilaria zijn volledig gemaakt door de twee mannen. Zij hebben hun eigen vorm van theater bedacht. Het is een combinatie van muziektheater en poppentheater met slapstickachtige humor. “Eigenlijk slaat het nergens op, maar kinderen vinden het fantastisch. Heel veel theatergroepen willen dat er een diepere betekenis achter hun voorstelling zit. Maar dat is nog helemaal niet belangrijk. Dat komt later pas. Kinderen moeten eerst enthousiast worden voor het theater. Dan gaan ze vanzelf later naar andere, serieuzere toneelstukken.”

Eigen identiteit
Iedere uitvoering mogen een aantal kinderen meedoen in de voorstelling van Hilaria. Tijdens de voorstelling wordt besloten wie er mee mag doen. “Het blijft altijd even spannend om te acteren met kinderen. We weten nooit hoe dat gaat, dus moeten we heel goed blijven kijken en opletten. Als er iets is met een kind, als hij bang wordt of iets niet snapt dan moet je daar meteen op in kunnen spelen en rekening mee houden. Je mag niet over zo’n kind heen walsen.” Als een kind niet meer wil, neemt iemand anders het over. “Kinderen pikken veranderingen heel snel op. Ze nemen elkaar snel over en gaan er goed mee om als er iets kapot gaat.” Ook hebben kinderen een rijke fantasie. Een groot decor is hierdoor niet nodig. “Bij sommige voorstellingen hebben we wel een groot decor, bijvoorbeeld een gevel met geheime schuifdeuren, maar het decor kan ook bestaan uit twee doeken in felle kleuren waar alle spullen achter liggen en een troon.” Kinderen weten altijd wat het moet voorstellen en hoe ze ermee om moeten gaan. “We kunnen heel veel met de fantasie van kinderen doen. En we maken zelf de geluidsopnamen, dus kunnen ook veel met geluid suggereren. Dat werkt heel goed. Met geluid kunnen we een scene waarin we met z’n tweeën zijn, heel groot maken.”  Dit maakt het voor de mannen makkelijker om in de openlucht te spelen. Zij hebben niet veel nodig om hun voorstellingen op een leuke manier weg te zetten. “Soms is een oplopend grasveld met wat banken al genoeg om de kinderen een middag te vermaken.”

Hilaria is erg creatief en maakt altijd hun eigen decor en rekwisieten, dit is bij toeval ontstaan. “Rob Bijmans moest op een gegeven moment een masker maken voor een theatergroep. Het was gemaakt van schuimplastic van een oud matras. Hij merkte op een gegeven moment dat de kaak heel mooi bewoog als hij het stokje op en neer schudde.” Hierna zijn zij verder gegaan met het ontwerpen van hun eigen rekwisieten die ze door middel van optisch bedrog of slimme technieken bijna tot leven kunnen wekken. Zij maakten in de zomer vooral theater op straat of in grasveld buiten. Later hebben ze de voorstellingen uitgebreid tot de speelduur van een uur om het ook in het theater of op scholen te kunnen spelen. “Een openluchttheater kocht ons eigenlijk bij toeval, maar wij merkten al snel dat onze voorstellingen heel mooi in het openluchttheater passen. Dat komt vooral door de fijne sfeer die er hangt. Het is een familievoorstelling en dat komt erg goed tot zijn recht in het openluchttheater.”

Van dichtbij
De voorstellingen van Hilaria duren maar een uur en dat is eigenlijk te kort voor een pauze. Daar hebben de mannen wel wat op gevonden: “Wij spelen de voorstelling, dan is het pauze en daarna kunnen de mensen nog terug komen en dan leggen we uit hoe we decor en rekwisieten hebben gemaakt.” Bijna iedereen komt na de voorstelling terug. “Het is leuk voor de mensen omdat ze dan zien hoe alles werkt en hoe we het gebouwd hebben, maar voor ons is het ook fijn omdat we veel feedback krijgen van het publiek.” Het publiek mag dan op het podium komen en alles aanraken en voelen.  Dat maakt het voor de kinderen extra bijzonder. “Het is heel gaaf om te zien hoe verschillend kinderen, maar ook volwassenen hiermee omgaan. Soms zien we volwassenen weer helemaal kind worden.” Een van de rekwisieten die door Hilaria wordt gebruikt is een zelfgemaakte vogel, die als een echte vogel over het publiek kan zweven. “Na afloop willen vooral jongens daar altijd even mee gooien. Die willen dat dan zelf ervaren hoe dat werkt. Anderen kijken juist weer naar het mechanisme in de vogel. Die nieuwsgierigheid is heel leuk.” 

In het openluchttheater is vaak meer ruimte om dit soort dingen te doen, maar spelen in de openlucht is anders dan in een gewoon theater omdat factoren als het weer en achtergrondgeluid veel meer invloed hebben op de voorstelling. “Je moet als acteur vertrouwen op je omgeving omdat je zo afhankelijk bent van verschillende factoren. Daarnaast ben je kwetsbaarder, maar het beste is om alles op je af te laten komen. Je krijgt ook zo veel cadeau van je omgeving tijdens het spelen in de openlucht.”